• Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego

           

           

          10 Października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Światowa Federacja Zdrowia Psychicznego (World Federation for Mental Health, WFMH), która jest pomysłodawcą tego święta, promując jego ideę, chce zwrócić szczególną uwagę na problematykę chorób psychicznych oraz promowanie właściwych postaw wobec osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. Według szacunków WFMH w ciągu kilkunastu najbliższych lat zaburzenia psychiczne, będą jednym z głównych problemów zdrowotnych. Z badań prowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization, WHO) wynika, że najbardziej powszechną dolegliwością stanie się depresja.

           

          Poniżej zamieszczamy kilka ważnych informacji na temat depresji u dzieci i młodzieży.

           

          Co powinno nas niepokoić? Na co warto zwrócić uwagę?

          Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą doświadczać nastroju, który potocznie określa się jako depresję. Dawniej depresja nie była u dzieci diagnozowana, ponieważ nie pytano ich o nastroje czy uczucia. Również dzisiaj nie uda się rozpoznać depresji, jeżeli nie porozmawiamy z dzieckiem o jego samopoczuciu i problemach. Ponieważ dzieciom jest trudniej niż dorosłym nazywać swoje emocje, częściej wyrażają je w zachowaniach, które bardziej przyciągają uwagę otoczenia niż ciche, wewnętrzne cierpienie. Obecnie wiemy już, że zarówno dzieci spokojne, wycofane, jak i drażliwe, kierowane do specjalistów w związku ze „złym zachowaniem”, mogą cierpieć z powodu depresji. U jednych i drugich mogą wystąpić zaburzenia, których następstwem są liczne negatywne skutki. Typowe zachowania, mogące świadczyć o wystąpieniu depresji, to (obok zmiany wzorca odżywiania i snu):

          • trudności w funkcjonowaniu szkolnym, np. częstsze spóźnienia, zwiększona absencja, opuszczanie zwłaszcza pierwszej lekcji, unikanie lekcji, na których przewidziane są sprawdziany, wycofanie z aktywnego udziału w lekcjach, częsty brak przygotowania do lekcji,

          • trudności w usiedzeniu bez ruchu, niespokojne kręcenie się, niepokój manipulacyjny, np. pociąganie lub skręcanie włosów, skubanie skóry, fragmentów garderoby czy innych przedmiotów, co często pozostaje w wyraźnym kontraście z ogólnym spowolnieniem psychoruchowym oraz monotonnym często bardzo cichym i skąpym sposobem wypowiadania się,

          • nagłe wybuchy złości, częste uskarżanie się i pretensje lub trudna do wyjaśnienia drażliwość,

          • wzmożona płaczliwość,

          • widoczne przejawy napięcia, niepokoju, lęku,

          • odmowa współpracy, zachowania aspołeczne,

          • sięganie po alkohol i narkotyki,

          • skargi na bóle różnych części ciała, np. głowy, ramion, nóg, brzucha, pomimo braku przyczyny somatycznej.

          Myśli samobójcze występują u większości dzieci depresyjnych, na szczęście przed okresem dorastania rzadko przeradzają się w czyn. Natomiast w przedziale pomiędzy 15 a 19 rokiem życia ryzyko samobójstwa znacznie wzrasta. Czynnikami, które poza depresją mogą nasilić tendencje samobójcze są: stresujące okoliczności, takie jak silny konflikt rodzinny, doświadczenie odrzucenia lub upokorzenia (np. porażka w ważnej dziedzinie, rozstanie z dziewczyną/chłopakiem), nasilone poczucie bezradności lub wściekłość, sprzyjające okoliczności np. łatwa dostępność leków.

          Uzależnienie od gier komputerowych, Internetu  lub smartfona to inny rodzaj zaburzeń, coraz częściej diagnozowanych u dzieci i nastolatków. Uzależnienienie od mediów cyfrowych może współwystępować z depresją lub do niej prowadzić.  

          Jego charakterystyczne symptomy to:

          • zaniedbywanie innych aktywności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz korzystania z komputera, Internetu lub telefonu,

          • wycofanie się z dotychczasowych relacji z innymi i zamknięcie się w świecie wirtualnym,

          • korzystanie z Internetu/urządzeń pomimo szkodliwych następstw (niewyspanie, nieodpowiednie i nieregularne żywienie, zaniedbany wygląd, niewywiązywanie się ze swoich szkolnych i rodzinnych obowiązków),

          • nadmierne rozproszenie i dekoncentracja np. na zajęciach lekcyjnych i poza nimi,

          • problem z właściwym gospodarowaniem wolnym czasem, 

          • częste odczuwanie nudy, brak innych aktywności, zwłaszcza ruchowych, niski poziom zaangażowania w sprawy szkolne,

          • przejawianie tendencji do autoizolacji, funkcjonowanie poza grupą,

          • ogólne przemęczenie organizmu, przeciążenie informacyjne.

           

          Podsumowanie

          1. Depresja jest chorobą, która występuje również u dzieci.

          2. Drażliwość i trudne zachowania mogą świadczyć o depresji dziecięcej.

          3. Najczęściej chorują nastolatki, rzadziej dzieci młodsze.

          4. Z depresją związane jest poważne ryzyko popełnienia przez dziecko samobójstwa.

          5. Główną metodą leczenia depresji u dzieci jest psychoterapia, dodatkową — leki.

          6. Depresja u dzieci jest chorobą uleczalną.

          7. Leczeniem depresji dziecięcej zajmują się psychiatrzy dziecięcy, psychoterapeuci, psychologowie.

          8. Pomoc dziecku z depresją zaczyna się od zrozumienia jego choroby.

          9. Depresja może współwystępować z innymi zaburzeniami psychicznymi.

           

          Źródła:

          Monika Turno, “One są wśród nas. Dziecko z depresją w szkole i przedszkolu”, ORE, Warszawa 2010.

          https://www.ore.edu.pl/2019/10/swiatowy-dzien-zdrowia-psychicznego/

          https://portal.librus.pl/szkola/artykuly/fonoholizm-naduzywanie-smartfonow-przez-dzieci-najwazniejsze-symptomy