Kącik psychoedukacyjny

Uzależnienie od komputera i smartfona 

 

W ostatnim czasie coraz częściej słyszymy od zmartwionych rodziców obawy, że ich dziecko jest uzależnione od komputeralub smartfona – od gier, mediów społecznych lub Internetu. Do objawów mogących świadczyć o tym, że faktycznie mamy do czynienia z uzależnieniem należą: 

• Agresywne reakcje na prośby o wyłączenie komputera  

• Kłopoty z koncentracją 

• Utrata innych zainteresowań  

• Potrzeba ciągłego zwiększania ilości czasu przy komputerze/smartfonie 

• Pogorszenie ocen 

• Kłopoty ze snem 

• Zaniedbywanie codziennych czynności jak jedzenie czy higiena na rzecz grania. 

Jako rodzice mogą Państwo zrobić wiele by zapobiec uzależnieniu. Chciałybyśmy zaproponować kilka wskazówek ułatwiających trudne zadanie jakim jest znalezienie równowagi między zakazem korzystania a nadmiernym spędzaniem czasu przy komputerze. 

1. Limit czasu 

 

Dziecko mające nieograniczony czas ekranowy nie ma kiedy rozwijać się w innych obszarach - dbać o relacje z rówieśnikami i rodziną, rozwijać wyobraźni i zainteresowań. Choć nie ma sztywnych wytycznych dotyczących dzieci powyżej 5 roku życia, zachęcamy by ten czas nie przekraczał 2 godzin dziennie, a dla młodszych uczniów był jeszcze krótszy. 

2. Higiena pracy przy ekranie 

 

Pamiętajmy, że dziecko nie powinno spędzać długiego czasu przed ekranem bez przerwy. Przykładowo dwie godziny dobrze jest podzielić na 2-3 części i wyrabiać nawyk robienia przerw na ruch, jedzenie, potrzeby fizjologiczne. Zadbajmy też o wzrok i kręgosłup dziecka kontrolując odpowiednią pozycję ciała i odległość od ekranu. 

3. Dni bez elektroniki 

 

W tygodniu powinien być z góry ustalony przynajmniej jeden dzień bez komputera - najłatwiej wybrać taki, gdzie dziecko ma dużo innych zajęć i niewiele czasu do zagospodarowania. Planujmy też rodzinne dni bez elektroniki – niech będą ciekawe, pełne wspólnych zajęć, wycieczek, gier planszowych, wspólnego ruchu i śmiechu. 

4. Wspieranie innych zainteresowań 

 

Zachęcajmy dzieci do rozwijania zainteresowań i hobby – pokazujmy im ciekawe możliwości i wspierajmy w rozwijaniu wiedzy i umiejętności w obszarze, który je aktualnie ciekawi. Organizujmy czas rodziny i dziecka, tak by gra na komputerze nie była jedyną interesującą aktywnością w ciągu dnia.  

5. Dostosowanie gier do wieku dziecka 

Warto zwrócić uwagę na to dla jakiego wieku jest przeznaczona gra – jest to kwestia dostosowania treści do rozwoju dziecka. Dodatkowo szczególnie jeśli nasze dziecko ma trudności związane z agresywnymi zachowaniami czy kontrolą emocji gry pełne przemocy nie będą dobrym wyborem. 

 

6. Czas z dzieckiem 

 

Bardzo ważnym czynnikiem mającym wspływ na funkcjonowanie dziecka jest relacja z rodzicami. Stałe dbanie o wspólny czas, okazje do rozmów i śmiechu, otwartość na to jak nasze dziecko się zmienia i co przeżywa - to sprawy, których nie możemy zaniedbać. Nawet gdy nasze dziecko wchodzi w okres nastoletni i nie zawsze jest skore do wyznań i bliskości - odpowiedzialność za pielęgnowanie tej relacji nadal leży po stronie dorosłego, który musi dopasować swoje działania do zmieniających się potrzeb dziecka. 

7. Być elastycznym, ale konsekwentnym 

Większość rodziców dobrze zna sytuację, gdy dziecko próbuje przedłużyć czas ekranowy błagając o dodatkowe 15 minut. Warto dowiedzieć się w takiej sytuacji dlaczego jest to dla niego ważne - może musi coś dokończyć żeby się zachowało, może boi się, że jakiś pomysł uleci mu z głowy. W takich wypadkach możemy zachować się elastycznie ustalając, że np. owe 15 minut dodane dzisiaj będzie jednocześnie odjęte od czasu następnego dnia. Bądźmy jednak konsekwentni i zadbajmy o to, by następnego dnia korzystało z komputera krócej. Umiejętność planowania swojego czasu jest bardzo ważna i rozwija się także w takich zabawowych sytuacjach. 

 

Bibliografia: 

https://www.uzaleznieniabehawioralne.pl/siecioholizm/dziecko-uzaleznione-od-komputera-podpowiadamy-jak-pomoc-i-gdzie-szukac-wsparcia/ 

https://dbamomojzasieg.pl/jak-uzalezniamy-sie-od-internetu-i-smartfonow/ 

https://www.news-medical.net/health/Screen-Time-and-Mental-Health.aspx 

https://www.opb.org/article/2023/02/27/screen-time-body-image/ 

https://tandemwarsztaty.pl/europejski-system-klasyfikacji-gier-pegi-infografiki/