• Mam haka na raka - profilaktyka

          chorób nowotworowych

          „Zdrowie jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brakiem choroby lub kalectwa.”

          według Światowej Organizacji Zdrowia WHO

           

          Współczesna definicja zdrowia

           

          Definicja ta jest bardzo ważna i postępowa, ponieważ nie poprzestaje na samym negującym ujęciu, że zdrowie jest brakiem choroby, ale bardzo mocno akcentuje, że zdrowie ma w sobie aktywny aspekt, którym jest dobrostan.

          Oznacza to, że w kwestiach zdrowia nie mamy jedynie koncentrować się na chorobach i ich leczeniu, ale przede wszystkim powinniśmy koncentrować się na samym zdrowiu i jego wzmacnianiu.

           

          Jakie są przyczyny powstawania raka?

           

          Istnieje wiele różnych typów raka, dlatego nie ma jednej odpowiedzi na pytanie o przyczyny chorób onkologicznych. W wielu przypadkach głównym czynnikiem powstawania nowotworu jest jednak uszkodzenie komórek. Choć wydaje się to dziwne – wszyscy posiadamy komórki nowotworowe. O chorobie nowotworowej mówimy wówczas, gdy komórki nowotworowe w naszym ciele zaczynają zachowywać się inaczej niż zwykle – rosną, mnożą się i niekontrolowanie rozprzestrzeniają się. Wszyscy produkujemy takie komórki nowotworowe, ale nasz system odpornościowy skutecznie izoluje je i zawczasu niszczy.

           

          Czynniki ryzyka

           

          Palenie tytoniu - jako przyczyna nowotworów plasuje się na pierwszym miejscu.

          Dym tytoniowy zawiera ok. 4 tysięcy substancji, z czego ponad 40 ma właściwości kancerogenne. Palenie ma bezpośredni związek z 90 proc. zachorowań na raka płuc, 80–90 proc. raka jamy ustnej, gardła, krtani i przełyku. Odpowiada także za 30 proc. raków pęcherza moczowego i trzustki. Warto pamiętać, że rak płuc przestał być męską specjalnością. Wśród chorych jest coraz więcej kobiet. Dlatego zawsze warto rzucić nałóg. Po dwóch latach znacznie zmniejsza się ryzyko zachorowania, a po 15–20 jest takie samo, jak u osób, które nigdy nie paliły.

           

          Niewłaściwa dieta - zdaniem uczonych jest ona przyczyną co najmniej 30 proc. chorób nowotworowych. Na liście spożywczych winowajców znajdują się tłuszcze, zwłaszcza smażone i zjełczałe, sól kuchenna, alkohol, sacharyna, pewne składniki kawy, herbaty czarnej, grzybów jadalnych oraz piwa. Potencjalne działanie rakotwórcze mają także niektóre dodatki do żywności oznaczane symbolem E. Ale w profilaktyce chorób nowotworowych ważne jest również pochodzenie produktów spożywczych. Żywność produkowana na terenach zanieczyszczonych ekologicznie może zawierać nitrozoaminy (gromadzą się w jarzynach), które przyczyniają się do rozwoju raka układu pokarmowego i moczowego. Owoce i warzywa zbierane z przydrożnych pól i sadów są nafaszerowane metalami ciężkimi (np. kadmem, ołowiem, cezem) i mogą prowokować nowotwory układu moczowo-płciowego. Równie niebezpieczny jest benzopiren (wywołuje raka żołądka i jelita), który powstaje podczas grillowania oraz wędzenia, a także z przypalonego i wielokrotnie używanego tłuszczu.W spleśniałych orzechach oraz produktach zbożowych znajduje się aflatoksyna, która może być powodem raka żołądka i wątroby. Używane przez osoby odchudzające się słodziki (sacharyna, cyklamat) oskarża się o nowotwory układu moczowego.

           

          Alkohol - niezależnie od jego mocy bywa przyczyną nowotworów jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani, żołądka oraz wątroby. Łączony z nikotyną zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi.

           

          Nadmiar słońca - promieniowanie nadfioletowe, czyli UVB i UVA, stanowi (w nadmiarze) poważne zagrożenie dla naszej skóry. Rak, w tym czerniak, staje się coraz powszechniejszy, a uchronić się możemy przed nim ograniczając ekspozycję na promieniowanie. Jeśli dwudziestolatek uwielbia wylegiwać się w słońcu i wielokrotnie się poparzył, to po pięćdziesiątce może spodziewać się nowotworu. Co więcej – oparzenia słoneczne, do których dojdzie przed 12 rokiem życia, zwiększają (nawet dwukrotnie) prawdopodobieństwo wystąpienia czerniaka. Groźne może być również promieniowanie jonizujące, ponieważ bywa przyczyną raka płuc oraz nowotworów układu limfatycznego i szpiku kostnego.

           

          Skażone powietrze - niebezpieczne dla płuc jest nie tylko powietrze skażone spalinami i dymem tytoniowym. Zabójcze jest również wdychanie pyłu azbestowego, oparów olejów mineralnych, produktów smoły pogazowej, ropy i benzyny, sadzy. I chociaż o papierosach mowa była już wcześniej, na atak nowotworu narażeni są bierni palacze, w tym dzieci palących rodziców.

           

          Opakowania z tworzyw sztucznych - na liście zagrożeń znajdują się chlorek winylu i akrylnitryl, które przyczyniają się do różnych rodzajów raka.

           

          Otyłość - nadwaga sprzyja wystąpieniu raka ponieważ modyfikuje w organizmie wiele parametrów biochemicznych bezpośrednio wpływających na metabolizm komórek nowotworowych. Otyłość – zwłaszcza brzuszna – powoduje odbiegające od normalnych wartości stężenie hormonów i czynników wzrostu, które mogą sprzyjać rozwojowi komórek nowotworowych. Otyłość charakteryzuje się często przewlekłym procesem zapalnym niskiego stopnia. Przewlekły stan zapalny może doprowadzić do uszkodzenia DNA, a przez to stworzyć warunki do powstawania raka. Nadmiar kilogramów i otyłość wykazują związek z rozwojem raka w wielu narządach: pęcherzu moczowym, trzustce, piersi, jelicie grubym, endometrium, nerkach i przełyku.

           

          Czynniki genetyczne - o genetycznej predyspozycji do rozwoju raka można mówić wtedy, kiedy ten sam rodzaj nowotworu występuje u większej liczby członków jednej rodziny. Dotyczy to przede wszystkim raka piersi, jajnika i przewodu pokarmowego. Osoby takie powinny częściej niż inne zgłaszać się na badania profilaktyczne do poradni genetycznych (są przy wszystkich placówkach onkologicznych), a niekiedy nawet zdecydować się na zabieg, np. mastektomię, usunięcie przydatków lub jelita grubego, żeby uchronić się przed rakiem.

           

          Jak wzmacniań działanie układu odpornościowego?

           

          Dieta

          1. Witamina A: Pomaga utrzymać integralność przewodu pokarmowego, płuc i błony komórkowej, zapobiegając wtargnięciu obcych czynników do organizmu. Witamina A i beta-karoten są potężnymi przeciwutleniaczami.

           

          1. Witamina B5, B6 i B12 oraz kwas foliowy: Są niezbędne do produkcji antyciał i właściwego funkcjonowania limfocytów typu T, które odpowiedzialne są za walkę z komórkami nowotworowymi.

           

          1. Witamina C: Jest jednym z najważniejszych składników wzmacniających odporność i odgrywa kluczową rolę w jej wzmacnianiu. Jest odpowiedzialna m.in. za produkcję komórek typu T, które niszczą komórki nowotworowe.

           

          1. Witamina E: Poprawia funkcje komórek typu B i T („naturalnych zabójców”) oraz jest silnym antyoksydantem (przeciwutleniaczem)
          2. Selen, magnez, miedź, cynk: Biorą udział w procesie antyutleniania i wykazano, że wzmacniają odporność. Cynk jest istotny dla produkcji komórek odpornościowych i funkcjonowania komórek typu B i T, które niszczą nowotwór. Selen wzmacnia układ odpornościowy i współdziała z witaminą E.

           

          1. Wapń: Jest potrzebny komórkom odpornościowym do produkcji enzymów, które niszczą komórki nowotworowe.

           

          1. Cysteina: Jest ważna dla układu odpornościowego, głównie dlatego, że w organizmie zmienia się w glutation. Jego rola polega na detoksykacji toksyn – pod warunkiem jednak, że ma on do dyspozycji odpowiednią ilość cysteiny. Dobrym źródłem cysteiny są jajka, soja, orzechy, cebula i czosnek.

           

           

          Aktywność fizyczna

          Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie i przeciwdziałanie powstawaniu nowotworów został udowodniony w wielu badaniach. Dzięki wynikom testów przeprowadzonych na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Stanach Zjednoczonych i opublikowanych w piśmie „Cancer” okazało się, że kobiety, które ćwiczyły rzadziej, częściej zapadały na raka piersi, zwłaszcza hormonozależnego. Regularna aktywność fizyczna skutecznie wpływa na zdrowie poprzez redukcję tkanki tłuszczowej, która odpowiedzialna jest w organizmie za zwiększanie poziomu estrogenów (zwłaszcza po menopauzie), co sprzyja rozwojowi nowotworu. Ruchu należy zażywać regularnie, co oznacza, że ważniejsza od intensywności ćwiczeń jest ich regularność. Raport Funduszu Badań nad Rakiem (WCRF) zaleca umiarkowaną aktywność fizyczną, przynajmniej przez 30 minut dziennie. W celu poprawienia wydolności i sprawności należy dążyć do 60 minut umiarkowanej lub 30 minut intensywnej aktywności fizycznej dziennie.

           

          Odstresuj się

          Psychologowie radzą, aby zacząć od zastanowienia się, co nas w życiu stresuje, w jakich okolicznościach i dlaczego. Uświadomienie sobie tego pozwoli zwiększyć kontrolę nad własnymi emocjami, dzięki czemu staną się "lżej strawne". Zwierzęta po sytuacji stresowej muszą natychmiast rozładować się fizycznie. Ścigany zając, kiedy jest już bezpieczny, biega jeszcze długo tylko po to, aby pozbyć się napięcia. Badania naukowe dowodzą, że ludzie też powinni rozładowywać stres niemal na bieżąco. Zdaniem psychologów, najlepszy do tego jest sport. W silnym stresie natomiast dobrze sprawdza się technika wolnego oddechu. Można w ten sposób oszukać organizm. Spowolniony oddech jest typowy dla stanu relaksacji. I choć hormony stresu przyspieszają bicie serca, mózg odbiera przeciwne sygnały z płuc. Poza tym stres spłyca oddech, co powoduje lekkie przyduszenie, a w konsekwencji narastanie lęku. Spokojne oddychanie może temu zapobiec.