O nas

• • 

• • Patron

  • Korczak – to jego pseudonim literacki. Prawdziwe nazwisko – Henryk Goldszmit. Urodził się w Warszawie 22 lipca 1878 (lub 1879) roku. Zginął w hitlerowskim obozie zagłady w Treblince, dokąd wywieziono go razem z 200 podopiecznymi dziećmi i personelem Domu Sierot. Stało się to 5 lub 6 sierpnia 1942 roku. Jego tragiczna śmierć weszła na trwałe do legendy.

    Korczak, jak stwierdzają jego bigrafowie, był: „lekarzem z zawodu, pisarzem z talentu, opiekunem i wychowawcą z powołania”.

     

    Wszystko, co robił, służyć miało i służyło jednej naczelnej sprawie: dziecku.

• Koncepcja pedagogiczna

• Do historii wychowania Janusz Korczak wszedł jako twórca nowoczesnej koncepcji wychowawczej i organizator wzorowych placówek opiekuńczych: Nasz Dom  i  Dom Sierot. W Domu Sierot przy ulicy Krochmalnej 22 w Warszawie, przeznaczonym dla dzieci ze środowiska biedoty żydowskiej, Stary Doktor osobiście wprowadzał w życie i weryfikował dojrzewające w nim idee pedagogiczne - idee, które zmieniały niemal od podstaw założenia i organizację procesu wychowania dzieci.

  Wiele istotnych elementów myślenia i działania pedagogicznego Korczaka wywodzi się w prostej linii z tzw. ducha epoki, „ z owego twórczego fermentu i nowatorskich poszukiwań, charakterystycznych dla wielu kierunków Nowego Wychowania: próba budowania pedagogiki  "na miarę dziecka", dostrzeżenie jego psychofizycznej odrębności, podjęcie szczegółowych badań nad rozwojem dziecka, idee samorządności realizowane w ośrodkach eksperymentalnych, przywiązywanie szczególnej wagi do zagadnień higieny fizycznej i psychicznej. Oto niepełny rejestr problemów, które zaprzątały uwagę ówczesnych pedagogów, psychologów, twórców nowych systemów wychowania. Korczak świadomie nawiązywał do tych poszukiwań i przejmował to wszystko, co mogło przyczynić się do rozwoju jego własnej koncepcji pedagogicznej oraz udoskonalenia praktyki wychowawczej.” (A. Lewin "Tryptyk pedagogiczny, Korczak - Makarenko - Freinet”)

  Wychowanie u Korczaka oparte jest na  zaufaniu, miłości, szacunku i porozumieniu się z dzieckiem, a realizowane przede wszystkim poprzez samorząd dziecięcy i inspirowanie pożytecznej i ciekawej działalności dziecka.

  Punktem wyjścia działalności i twórczości Korczaka było nie tyle dziecko, ile raczej świat, w którym to dziecko żyje i na który jest skazane. Światem tym rządzi „silny brutal, homo rapax”. Wszędzie panoszy się  zło, obłuda, siła. Świat ten zmierza ku nieuchronnej zagładzie. Należy więc uczynić wszystko, co tylko możliwe, by ocalić ludzi, a przede wszystkim dzieci. Są one bowiem – w istniejącym układzie życia i stosunków międzyludzkich – najbardziej bezbronne, zagrożone, pokrzywdzone. Korczak uważał, że  wszelkie niedomagania w życiu dorosłego społeczeństwa: niesprawiedliwość społeczna, nędza, wojny, mszczą się przede wszystkim na dzieciach.

  Korczak, oprócz  rozwarstwienia społeczeństwa na klasy, dostrzegł, że istnieje jeszcze inny podział o szczególnym znaczeniu: na dorosłych i na dzieci. „Są jakby dwa życia: jedno poważne, szanowne, drugie pobłażliwie tolerowane, mniej warte.” (J. Korczak „Prawo dziecka do szacunku”) Dorośli są panami świata, mając wszelkie prawa działają samowolnie. Natomiast dzieci, pozbawione jakichkolwiek praw, wydane są na pastwę ludzi dorosłych. W tej sytuacji jednostronnej podległości, dzieci nie mają możliwości bycia sobą, nie mogą być takie, jakie są lub pragną być. Na każdym kroku spotyka je karcąca ręka dorosłych, wymuszająca posłuszeństwo, uległość narzuconym wzorom, jakże często obcym dziecku i jego sposobowi odczuwania świata. Co gorsza, jak uważał Korczak, nawet instytucje oświatowo-wychowawcze przeznaczone wyłącznie dla dzieci nie dostrzegały swoich użytkowników, nie były dostosowane do ich potrzeb. W takim świecie i w takich instytucjach dziecko nie mogło się dobrze czuć i rozwijać.

  Taki obraz świata i sytuacji dziecka w świecie ludzi dorosłych skłonił Korczaka do wniosku, że należy dokonać gruntownej przebudowy całego układu życia w społeczeństwie, by znalazło się w nim miejsce także dla dzieci, ich życia i działalności.

  Z tego dążenia do naprawy stosunków międzyludzkich, a zwłaszcza stosunków dorośli – dzieci, wyrastają podstawowe założenia koncepcji pedagogicznej Korczaka, głęboko osadzone w jego wizji świata, zmierzającej do równouprawnienia dzieci, postulującej nowe formy opieki i wychowania. Szczególną, wiodącą rolę w tej koncepcji odgrywają idee:

  • samoistnej wartości życia dziecka,
  • społeczeństwa dziecięcego,
  • umowy społecznej między dorosłymi a dziećmi.

Słynne cytaty Korczaka

• • Dobry wychowawca, który nie wtłacza a wyzwala, nie ciągnie a wznosi, nie ugniata a kształtuje, nie dyktuje a uczy, nie żąda a zapytuje – przeżyje wraz z dziećmi wiele natchnionych chwil.
• • Wychowywać to znaczy: nie deptać, nie poniewierać, nie gasić, nie spieszyć, dziecko ma prawo by było tym czym jest.
• • Dziecko jest cudzoziemcem, nie rozumie języka, nie zna kierunku ulic, nie zna praw i zwyczajów. […] Potrzebny przewodnik, który grzecznie odpowie na pytanie.
• • Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi...
• • Nie ma dzieci - są ludzie, ale o innej skali pojęć, innym zasobie doświadczenia, innych popędach, innej grze uczuć.
• • Pozwól dzieciom błądzić i radośnie dążyć do poprawy.